Uluslararası tarım şirketlerinin Rus tarım sektöründen ayrılması gıda güvenliğini tehdit ediyor

Uluslararası tarım şirketleri Rusya’dan çekildi. Bu hareket küresel gıda pazarında belirsizliğe neden oldu.

Rusya, Ukrayna ile girdiği savaşın sonunda yaptırımlara uğradı.

Ülkedeki ABD’li ve Avrupalı uluslararası şirketler faaliyetlerine son verdi.

Bu süreç tarım sektöründe de tekrarlanınca, sonuçlarının dünya gıda sektörüne kadar uzanmasından endişe ediliyor.

Küresel gıda pazarında belirsizlik

şu anda toparlanma sürecinin devam ettiği
küresel gıda pazarında belirsizlikler arttı.

“Dost
olmayan” ülkelerden yabancı şirketlerin faaliyetlerinin kısıtlanma talebi

Ülkede tarım ürünleri üretiminin önem taşıdığı bazı
bölgelerin valileri, Ukrayna savaşı ve ardından gelen yaptırımlar nedeniyle
geçen yıl Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den tahıl ihracatında “dost
olmayan” ülkelerden yabancı şirketlerin faaliyetlerinin kısıtlanmasını talep
etmişlerdi.

Tarım sektöründeki yabancı
şirketler üzerindeki baskı arttı

Bu nedenle, tarım sektöründe faaliyet gösteren yabancı
şirketler üzerindeki baskı artarken, Rusya Tarım Bakanlığı da geçen ay,
dünyanın en büyük tarım şirketlerinden Cargill, Viterra ve son olarak Louis
Dreyfus şirketlerinin de Rusya pazarındaki ihracat faaliyetlerini durdurma
kararı aldığını bildirdi.

Yabancı şirketlerin Rus tahıl ihracatındaki toplam payı yüzde 40

Geçen yıl itibarıyla, ülkenin en büyük tahıl ihracatçısı
yüzde 18’lik payla Rostov bölgesinden RİF şirketi olurken, Cargill, Viterra ve
Louis Dreyfus da ülkenin en çok tahıl ihraç eden ilk 10 şirketleri arasında yer
alıyordu. Yabancı şirketlerin Rus tahıl ihracatındaki toplam payının yaklaşık
yüzde 40 düzeyinde olduğu tahmin ediliyor.

Rus yetkililer yabancı şirketlere kısıtlama istiyor

Batılı şirketlerin ayrılma kararı almaları, Rus tarım
sektörünün ve tahıl ihracatının geleceğine ilişkin de soru işaretleri
yaratıyor. Rusya Tarım Bakanlığı, 29 Mart’ta yaptığı açıklamada, Rus
pazarında faaliyetlerini sonlandıran şirketler nedeniyle tahıl ihracatının
etkilenmeyeceğini ve şirketlere ait varlıkların, sahibi kim olursa olsun
kullanılmaya devam edileceğini bildirdi.

“Boşluk hızla doldurulacak”

Rus sektör yetkilileri de ülkede faaliyet gösteren yerli
şirketlerin, 20 yıl öncesine kıyasla artık çok daha yetkin konuma geldiklerini
ve Batılı şirketlerin ayrılmasıyla oluşan boşluğun hızla doldurulacağını
belirtiyor.

“Şirketler, isim değişikliği
yapabilirler”

Yetkililer, Rusya’dan ayrılan şirketlerin isim değişikliği
yaparak ülkede faaliyetlerini sürdürme olasılığının da yüksek olduğuna işaret
ediyor.

Ancak yabancı uzmanlar, batılı şirketlerin Rus tarım
sektöründeki faaliyetlerini sonlandırmaları nedeniyle Rus hükümetinin hem ülke
içerinde hem de küresel ölçekte gıda alanındaki jeopolitik etkisini artıracağı
yorumunda bulunuyor.

Rusya dünyanın en büyük tahıl ihracatçısı konumunda

Rusya’da geçen yıl toplam 153 milyon ton tahıl hasadı
yapılırken, ülke küresel tahıl pazarında yaklaşık yüzde 19 payla dünyanın en
büyük tahıl ihracatçısı konumunda bulunuyor.

Rus tahılının ana müşterileri arasında Orta Doğu, Afrika ve
Latin Amerika ülkeleri yer alıyor.

Başta Avrupa olmak üzere dünyanın önemli tahıl üreticilerinden
Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle küresel gıda sektöründe de
2022’nin başından itibaren sorunlar yaşandı.

Önemli bir tarım ülkesi olan Ukrayna, ürünlerini hasat etme
ve ihracatını gerçekleştirmede zorlanırken, tedarik zincirlerinin bazıları
bozulurken, bazıları tümüyle ortadan kalktı.

Gıda fiyatları rekor düzeylerde arttı

Bu durum gıda fiyatlarında rekor düzeylerde artışa yol
açarken, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) Gıda Fiyat Endeksi,
Mart 2022’de bir önceki aya kıyasla yüzde 12,6 artış göstererek ortalama 159,3
puan oldu ve tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.

Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması sektöre nefes aldırdı

Geçen yıl küresel gıda sektörünü rahatlatan en önemli
girişimlerinden birisi ise Türkiye’nin önemli rol oynadığı Karadeniz Tahıl Koridoru
Anlaşması olarak ön plana çıktı.

Savaş ve ardından gelen yaptırımlar nedeniyle derinden
etkilenen küresel tahıl ticareti, 22 Temmuz 2022’de İstanbul’da Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde Ukrayna, Rusya, Türkiye ve Birleşmiş
Milletler (BM) arasında imzalanan Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması sayesinde rahat
bir nefes aldı.