2023 Yılı Yatırım Programı yayınlandı. Buna göre toplam 454,2 milyar liranın hangi kurumlara ve hangi amaçlarla vereceğini belli olmuş oldu.
2023 yılı yatırımların hız kesmeden devam ettiği bir yıl olacak.
Özellikle Cumhuriyet’in 100’yılı nedeni ile yapılacak çalışmaların doruğa çıkması hedefleniyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasını taşıyan 2023
Yılı Yatırım Programı’nda yer alan 3 bin 546’sı ana proje olmak üzere 10 bin
915 projeye toplam 454,2 milyar lira ödenek tahsis edildi.
2023 Yılı Yatırım Programı’nın Kabulü ve Uygulanmasına Dair
Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayınlandı.
Yatırım projeleri
Programda, merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşlar,
KİT’ler, özelleştirme kapsamındakiler, döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal
güvenlik kuruluşlarının yatırım projeleri yer aldı.
Mahalli idarelerin ise yalnızca dış krediyle finanse edilen
projelerine programda yer verildi.
Yatırım Programı’nda 11’inci Kalkınma Planı’ndaki öncelikli
sektörlere yönelik kamu yatırımları öne çıktı.
Programda yer alan projelere 454,2 milyar lira ödenek
ayrıldı.
2023 Yılı Yatırım Programı’nda kamu kurumları tarafından
yürütülecek projelerin toplam tutarı yaklaşık 4,1 trilyon lira oldu. 2022’de 5
bin 86 projenin öngördüğü yatırımlar tamamlanırken 2023 Yılı Yatırım
Programı’na 3 bin 607 yeni proje dahil edildi. Bu projelerin 978’i çok yıllık,
2 bin 629’u ise tek yıllık proje olarak yer aldı.
Kurumların aldıkları pay oranları
Program kapsamındaki yatırımların yüzde 62,2’sinin Merkezi
Yönetim Bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 36’sının KİT’ler ve özelleştirme
kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 1,8’inin döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal
güvenlik kuruluşları tarafından gerçekleştirilmesi planlandı.
Yatırımdan en yüksek pay ulaştırma ve haberleşme ile
madenciliğe
2023 Yılı Yatırım Programı kapsamındaki yatırım ödeneğinden
en yüksek payı yüzde 26,8 ile ulaştırma ve haberleşme sektörü yatırımlarının
aldığı görüldü. Madencilik yatırımlarının payı yüzde 17,4, eğitim
yatırımlarının payı 13,5, enerji yatırımlarının payı yüzde 9,8, tarım
yatırımlarının payı yüzde 9,6 ve sağlık yatırımlarının payı yüzde 8,6 oldu.
İmalat, turizm, konut, içme suyu ve kanalizasyon, teknolojik
araştırma, çevre gibi diğer sektörlerin toplam payı ise yüzde 14,3 olarak
hesaplandı.
Merkezi Yönetim Bütçesi kapsamındaki kuruluşlardan en fazla
yatırım ödeneği tahsis edilenler, 45,2 milyar lira ile Ulaştırma ve Altyapı
Bakanlığı, 39,4 milyar lira ile Milli Eğitim Bakanlığı, 37,7 milyar lira ile
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, 37 milyar lira ile Karayolları Genel
Müdürlüğü, 32,7 milyar lira ile Sağlık Bakanlığı oldu.
KİT’lerde en fazla ödenek TPAO Genel Müdürlüğü’ne
KİT’lerde en fazla ödenek tahsis edilen kuruluşlar ise 76,6
milyar lira ile TPAO Genel Müdürlüğü, 28,3 milyar lira ile TCDD Genel
Müdürlüğü, 17,1 milyar lira ile TEİAŞ Genel Müdürlüğü ve 14,3 milyar lira ile
BOTAŞ Genel Müdürlüğü olarak sıralandı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yatırımları içinde
Gayrettepe-İstanbul Yeni Havalimanı, AKM-Gar-Kızılay, Başakşehir-Kayaşehir ve
Halkalı-İstanbul Yeni Havalimanı metro hatları gibi projelerle kent içi ulaşım
ön plana çıktı. Ulaştırma yatırımları çerçevesinde ayrıca Kayseri Havalimanı
Terminal Binası ve Apron Yapımı ile Malatya Havalimanı Yeni Terminal Binası ve
Mütemmim Tesisleri Yapımı projeleri için gerekli ödenek tahsis edildi.
Enerjiye önemli pay ayrıldı
Enerji ve madencilik sektörlerinde de 2023 yılında dikkat
çekici ödenek artışı sağlanırken projeler bazında önemli gelişmeler
kaydedilmesi bekleniyor.
Karadeniz doğalgazına ödenek tahsisi
Bu kapsamda, Karadeniz’de keşfedilen 710 milyar metreküplük
doğalgazın ilk olarak 2023’te halkın hizmetine sunulması amacıyla yürütülen
Sakarya Doğalgaz Sahası Geliştirme Projesi’nde çalışmalara devam ediliyor.
Projeye, 55,4 milyar lira ödenek tahsis edildi. Türkiye’nin doğalgaz arz
güvenliği açısından kritik öneme sahip Kuzey Marmara ve Tuz Gölü Doğalgaz
Depolama projelerindeki çalışmalara da yaklaşık 5,2 milyar lira ödenek ayrıldı.
Tarımsal sulama ve orman yangınlarıyla mücadeleye ödenek
Tarım sektörüne 2023’te yüzde 134 artışla toplam 43,6 milyar
lira ödenek tahsis edilirken bu kapsamda, DSİ’nin Türkiye genelinde devam eden
yatırımları için 2023’te yüzde 105 artışla toplam 37,7 milyar lira ödenek
öngörüldü.
Tarımsal sulama yatırımlarına tahsis edilen 22,1 milyar
liralık ödenekle yaklaşık 191 bin hektar alanın sulamaya açılması planlanıyor.
Taşkın koruma projelerine kaynak
Ayrıca taşkın koruma projelerine de 6,5 milyar lira ödenek
ayrılırken iklim değişikliği ve nüfus artışına bağlı belediye teşkilatı olan
yerleşim yerlerinin artan içme suyu ihtiyacının karşılanması için ise 4,3
milyar lira ödenek sağlandı.
Orman Genel Müdürlüğüne 2023’te orman yangınlarıyla mücadele
kapsamında 1,2 milyar lira ödenek verildi. Bu çerçevede 20 küçük yangın tanker
uçağı, 5 yangın söndürme uçağı ve 10 su atar genel maksat helikopter alımı
çalışmaları yürütülecek.
İklim değişikliğinin ormanlar üzerindeki etkisinin en aza
indirilmesi, potansiyel yangın bölgelerinde veya yanan alanlarda karbon yutak
alanlarının oluşturulması, yangına dirençli ormanların tesisine yönelik
çalışmaların yürütülmesi amacıyla yaklaşık 6,4 milyar liralık İklime Dirençli
Ormancılık Projesi uygulamaya konulacak.
Okul öncesi eğitime erişimin artırılması da hedefler
arasında
Eğitim sektöründeki projelerin tamamlanarak uygulamaya
alınabilmesi için Milli Eğitim Bakanlığına 39,4 milyar lira ödenek ayrıldı.
Güvenli eğitim ortamlarının oluşması, beşeri sermayenin
ekonominin ihtiyaçlarıyla uyumlu bir şekilde geliştirilmesi ve dezavantajlı
okulların desteklenerek eğitimin her kademesinde niteliğin artırılması için
başlatılan “Ortaöğretimde 10 bin Okul Projesi”ne 4 milyar lira, Köy
Yaşam Merkezleri Projesi’ne ise 1 milyar lira ödenek sağlandı.
Sağlık yatırımlarına ayrılan ödenek 32,7 milyar lira
Sağlık alanında fiziki altyapı, hizmete erişim ve hizmet
kalitesinde sağlanan ilerlemenin daha da geliştirilmesi ve bölgesel farklılıkların
azaltılması amacıyla Sağlık Bakanlığı yatırım bütçesine, 2023 yılında 32,7
milyar lira ödenek planlandı.
Adalet hizmetleri sektöründe etkinliğin artırılması amacıyla
2023 yılı yatırım ödeneği yüzde 178 artışla 11,7 milyar lira olarak belirlendi.
OSB’lere pay ayrıldı
Yatırımcı ve girişimcilere daha fazla yatırım yeri
oluşturmak, üretim ve istihdamı artırmak amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
tarafından yürütülen organize sanayi bölgesi projeleri için yüzde 314 artışla
3,2 milyar lira, küçük sanayi sitesi projeleri için ise yüzde 182 artışla 1,5
milyar lira ödenek sağlandı.
AR-GE’ye katkı
Ülkenin AR-GE ve yenilik kapasitesinin artırılmasına yönelik
2023’te TÜBİTAK AR-GE destek programlarına ve enstitülerine yüzde 121 artışla
7,2 milyar lira ödenek tahsisi yapıldı.
Kaynak: www.ensonhaber.com