Hakkari’deki Cilo Dağları’nda buzullar eriyor

AA

Bu yaz, dünya sıcak hava dalgalarıyla adeta kavruldu…

Türkiye’de de rekor düzeyde sıcaklık hissedildi.

Cumhurbaşkanı kararı ile “Milli Park” ilan edilen
Hakkari ve Yüksekova arasındaki Cilo Dağları’nda yer alan Türkiye’nin en büyük
vadi buzulunun bir bölümü, artan sıcaklıklar nedeniyle eridi.

Buzul gölü genişledi

İki yıl önce “kesin korunacak hassas alan”
kapsamına alınan, son senelerde yerli ve yabancı turistlerin ilgi gösterdiği
buzul alanındaki daralma, parçalanmalar ile buzul gölündeki genişleme, dikkati
çeken boyutlara ulaştı.

Bölgeyi ziyaret ederek bilimsel çalışmalar yürüten bilim
insanları, çatlakların derinleştiği, alt tarafında büyük boşlukların oluştuğu
buzulların üzerine çıkılmaması uyarısında bulundu.

Hakkari’deki Cilo Dağları’nda buzullar eriyor

2 milyon
yıl öncesine dayanıyor

Hakkari Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi,
yer ve deniz bilimci Prof. Dr. Mehmet Nuri Bodur, buzullaşma sürecinin 2 milyon
yıl öncesine dayandığını söyledi.

Buzullaşmanın belirli aralıklarla kesintiye uğrayarak erime
süreçlerinin başladığını belirten Bodur, bu durumun sanayi devrimiyle daha da
hızlandığını vurguladı.

Bodur, “Son 10 yıllık döneme bakacak olursak tüm
dünyadaki buzullarda erime sürecinin hızlandığını, bu hızlanmanın en belirgin
örneğini de Hakkari’deki Cilo Dağları’nda bulunan buzullarda ve buzul
göllerinde açık şekilde görebiliyoruz.” dedi.

Hakkari’deki Cilo Dağları’nda buzullar eriyor

‘İklimsel değişiklikler yaşanabilir’

Kentteki 12 yıllık görev süresince hem dağcılık hem de
bilimsel gözlem için buzul bölgesine defalarca gittiğini ifade eden Bodur,
yaptıkları gözlemlerde buzullarda ciddi erimelerin olduğunu, buzul
gerilemesinin meydana geldiğini, erime sonucunda buzul gölünün hacimsel olarak
büyüdüğünü tespit ettiklerini söyledi.

Erimeler sonucu bölgede taşkınların olabileceğini, lokal
olarak ekosistemde önemli bozulmaların ve değişimlerin meydana gelebileceğini
kaydeden Bodur, “Bölge açısından baktığımızda birtakım tarımsal, hayvansal
faaliyetlerin azalmasına neden olabilecek bir durumu ortaya çıkarması söz
konusu olabilir. Bu durumun bölgede iklimsel birtakım değişikliklere de neden
olabileceğini söylememiz mümkün.” değerlendirmesinde bulundu.

Hakkari’deki Cilo Dağları’nda buzullar eriyor

‘Cezbedici bir doğaya sahip’

Bölgenin turistik açıdan cezbedici bir doğaya sahip
olduğunu, tabiata sahip çıkmak için bazı önlemlerin alınması gerektiğini
belirten Bodur, şöyle devam etti:

Doğa sporları açısından baktığımızda da çok zengin bir coğrafya ve bu zenginliği tüm ülkeye, dünyaya tanıtmak için çeşitli etkinlikler yapmak gerekir ama bu etkinlikleri yaparken, doğaya zarar vermeden, doğayı kirletmeden, doğanın yarattığı unsurları yok etmeden, insan yararına oluşturduğu yapıyı bozmadan turistlik amaçlı gezilebilir. Bunun için mutlaka koruyucu önemlerin alınması lazım. Aksi halde bölgenin hem kirlilik hem ekosistem hem mikroklima açısından birtakım değişikliklere uğramasıyla zararlı hale gelebileceğini söyleyebiliriz. Doğa bize sunduğu nimetleri iyi kullanmadığımızı görürse bu nimetleri elimizden geri alır. İnsanlar gidip gezebilir, görebilir, fotoğraf çekebilir ama gidip de buzulların üzerinde yürümeleri, o çatlakların, kırıkların kenarlarında zaman geçirmeleri çok büyük tehlike.

Hakkari’deki Cilo Dağları’nda buzullar eriyor

“Erimeden dolayı boşluklarla dolu”

Buzul alanında görülebilen ve görünmeyen “kılcal
çatlaklar”ın bir anda ayrışmalara ve daha büyük parçalanmalara neden
olabileceğine işaret eden Bodur, şunları kaydetti:

Bu buzullar göründüğü gibi durmuyor. Erimeden dolayı buzulların tabanında birtakım boşluklar, bu boşluklardan dolayı üst katmanlarda çökmeler, çatlaklar ve yarıklar oluşuyor. Bu durum, insanların gezintisi esnasında meydana gelmesi büyük tehlike arz ediyor. Kesinlikle buzulların, buzul gibi görünen kar kütlelerinin üzerine çıkılmaması lazım çünkü bunların altları erimeden dolayı boşluklarla dolu.

Hakkari’deki Cilo Dağları’nda buzullar eriyor

“Erime çok net şekilde hızlandı”

Bodur, küresel ısınmaya bağlı olarak Cilo Dağları’ndaki
buzullarındaki erimeye bağlı olarak buzul gölündeki genişlemenin uydu
kayıtlarında da görülebildiğini ifada etti.

Küresel ısınmanın etkilerinin özellikle son 5 yılda daha da
arttığını belirten Bodur, “Erimenin çok net şekilde hızlandığını görebiliyoruz.
Buzul alanı son 10 yılda hacimsel olarak yüzde 20-30’a yakın daralmış ama
eteklerinde oluşan buzul göllerinde ise hacimsel olarak büyümeler meydana
gelmiş ve genişlemiş.” dedi.