Kışın Neden Daha Az Koku Alırız?

Şu anda yaşadığımız kış mevsimi, aslında kokuyu en az aldığımız mevsim olarak biliniyor. Bunu basit bir şekilde test etmek isterseniz, dışarıdayken havayı koklamanız yeterli olacaktır.

Burnumuz, özellikle sıcak havalarda en hafif kokuları bile aniden algılayabiliyorken soğuk havada bu özelliğini sanki kaybediyor.

Kışın ortaya çıkan bu durumun mantıklı bir açıklaması var mı, yoksa sadece plasebo etkisi mi?

Mevsimsel değişiklik, yalnızca hava durumunu değil; duyu organlarımızın algısını da değiştiriyor.

Mevsimler arasında algıladığımız kokuların farklılığını, basit bir şekilde fark edebiliriz. Özellikle yaz sıcaklarında yiyeceklerin daha kolay bozulması, insanların daha fazla terlemesi gibi faktörler, bu kokuların daha kolay algılanmasına neden olabiliyor. Ancak elbette tek sebebi bu değil.

Soğuk aylardaki koku algımızın değişmesi, burnumuza ulaşan molekül miktarıyla ilişkilidir. Bu uçucu organik bileşikler, burnumuza ulaşabilmesi için öncelikle bir buharlaşma aşamasından geçiyor.

Yaz aylarında bu buharlaşma gerçekleşirken kışın, buharlaşamayan koku molekülleri oluyor.

Dolayısıyla buharlaşamayan moleküller, kokuyu algılamamamızı sağlıyor. Bunu günlük hayatta en kolay, buzdolabından çıkardığımız bir yemeği ocakta ısıtırken algılayabiliriz.

Bu moleküllerin yayılımı da sıcaklık ve nemden etkileniyor. Hava sıcaklığı artınca gaz molekülleri de hızlanıyor, bu da koku bileşenlerinin yayılması anlamına geliyor. Ancak kış aylarında bu durum, tam tersi gerçekleşiyor.

Ayrıca “kış kokusu” olarak bildiğimiz bir şey var. Bu, koku alma sistemimizde yer almayan Trigeminal adlı bir sinirle ilişkilendiriliyor. Bu yapı, uyaranların algılanarak kasların kontrol edilmesinden sorumlu. Bu yapı, algılarımızda bazı olmayan şeyleri hissetmemizle ilişkilendirildiği için kışın koku almamamız da bu yapıya bağlanabiliyor.